Neredeyse her gördüğümüzde yok etmek istediğimiz, rahatsız edici, dikkat dağıtıcı, ve web sitelerinde karşımıza neredeyse her zaman çıkan Pop-Up’lar...
Evet, biraz sert ve karamsar bir giriş olmuş olabilir ancak bu düşüncelerimde yalnız değilim. Hatta pop-up’ların yaratıcısı Ethan Zuckerman bile başlangıçta iyi niyetli bir girişimde bulunduğunu söylese de pop-up’ların dönüştüğü şey ve insanlara verdiği kötü deneyimler için herkesten özür dilemişti.
Madem bu kadar sevmiyoruz, neden hala kullanmaya devam ediyoruz? Varlıklarını neden ve nasıl devam ettiriyorlar? Neden hala internet pazarlamacılığının vazgeçilmezlerinden biri? İşe yarıyor mu?
(Spoiler Uyarısı) Evet, işe yarıyor… Tabii nasıl kullanacağınızı biliyorsanız. Tüm bu ve daha fazla sorunun cevabını aramadan önce pop-up’ların ne olduğuna bir bakalım.
Bir internet sitesinde dolaşırken kullanıcıların dikkatini hızla çekmek için kullanılan, istek ve komutları olmadan ortaya çıkan açılır pencerelere pop-up adı verilir. Bu açılır pencereler zararlı/zararsız reklamlar, başka site yönlendirmeleri, bilgilendirme içerikli yazılar ve dahasını içerebilir.
Peki nereden geliyor bu?
İnternetin henüz emekleme dönemlerinde herhangi bir internet sayfasında gezinirken reklam için birden bambaşka siteler açılıyordu. Bu reklamlar da her zaman kullanıcının beklediği türden reklamlar olmuyordu. Alakasız, göz yorucu ve rahatsız edici… Ethan Zuckerman, o zamanlar çalıştığı şirkette buna yönelik bir şikayetten sonra bir yenilik arayışına girdi.
Hem kullanıcılar için hem de reklamcılar için iyi olabilecek bir yol aradı. Kullanıcıları reklamı doğrudan sayfada görüntülemeden kullanıcının sayfasına entegre etmeye yönlendirmek için yeni bir yöntem buldu. Açılır pencereler! Yani pop-up’lar.
Reklamcılar için harika olsa da hala kullanıcılar için en iyi reklama maruz kalma şekli değil gibi gözüküyor. Bu yüzden pek çok reklam engelleyici gibi eklentilerin geliştirilmesine de ilham oldu.
Tabii ki pop-up’lar da zaman içerisinde dijital dünya ile birlikte gelişti, değişti ve çeşitlendi. Bu yüzden tüm bu eleştirileri bir kenara bırakırsak, hala varlığını sürdüren ve hatta doğru bir şekilde yapıldığında etkileşimi yüksek olan bu yöntemi es geçemeyiz. Amacımıza ve hedef kullanıcımıza göre çeşitlenen pop-up türlerini bilmek ve uygulamak, sitemiz için yapabileceğimiz en iyi şeylerden biri olabilir.
Biçim, eylem, amaç, olarak ayırdığımız temel pop-up türlerinden bahsederek anlatmaya başlıyorum.
• Giriş pop-up’ları
Siteye ilk girdiğinizde karşınıza çıkan dikkat çekici ve tüm sayfayı domine eden o pencere vardır ya. Ondan bahsediyorum. Burada dikkat etmeniz gereken kritik noktalar var. Kullanıcı henüz site hakkında fikir sahibi olmadan karşısına çıkan bu dikkat çekici şey ile rahatsız olabilir veya kafası karışabilir. Ya da kullanıcının görmesini istediğiniz şey “Bugüne özel tüm ürünlerde %50 indirim” gibi kimsenin görmesinden rahatsız olmayacağını düşündüğünüz görülmesi gereken bir şey ise dikkat çekici bir tasarım ile kullanıcıda ilk görüşte bir heyecan yaratabilirsiniz.
• Click pop-up’lar (Tıklandığında aktifleşen açılır pencereler)
Kullanıcı belirli bir bağlantıya, resme veya ikona tıkladığında etkinleşir. Bu pop-up’lar eyleme bağlıdır ve kullanıcılar için en az can sıkıcı olanıdır. Kullanıcılar onları görmek istediğinde görünürler. Kullanıcılara baskı hissettirmezler ve rahatlık yaratırlar.
• Kenar çubuğu kaydırmalı pop-up’lar (Sidebar scroll)
Bunlar uygun konumu ve zamanlaması sayesinde en doğal görünenlerdendir.
• Zamanlanmış pop-up’lar
Her kullanıcıya değil, yalnızca ilgili teklifle ilgilenenlere gösterilirler. Zamanlanmış pop-up’larda kullanıcının sitede ortalama ne kadar kaldığının tespit edilerek tasarlanması gereklidir. Bu yüzden diğerlerine nazaran daha dikkatli olunması gereken bir türdür.
• Çıkış pop-up’ları
Kullanıcıyı sitede tutmak için kullanılan son koz… Kullanıcı siteden çıkış yapmaya karar verdiğinde ona son bir değer teklifi sunarak çıkış kararından vazgeçirmeye çalışırız. Örneğin; promosyonlar, kampanyalar… Belki de en agresif olanlarından biri. Bu yüzden bunu yapmadan önce sinir bozucu olmamaya ve kullanıcının kalması için sağlam bir neden oluşturmanız gerekiyor. Neticesinde istemediği bir şeye zorlanıyormuş hissiyatı oluşmamalı.
Yerleşime göre pop-up türlerinde ise genellikle dört konumlandırma vardır:
• Başlık
• Merkez
• Kenar çubuğu
• Altbilgi
Amaçlarına göre pop-up türlerinden bahsedecek olursak da; abonelik, promosyon teklifleri, “sizi arayalım”, tek tıkla sipariş gibi sıralayabiliriz.
Görüldüğü gibi, bu kadar pop-up içinden en doğru olanları seçmek ve etkili bir şekilde uygulamak asıl marifet.
Kolay uygulanır. Uzun saatler harcamadan, tasarımcılar veya programcılar tutmadan uygulamaya geçirebilirsiniz. Ayrıca ucuz ve değişimi kolay bir yöntem. Test ederken tasarım ve içerik değişimini de kolayca yapabilirsiniz.
Dinamizm ve tasarım etkisi… Tasarım trendlerine uyum sağlayabilir. Standart ve statik tasarımlara animasyon ve efektler ile hareket katar. Bu sayede sadece içerik ile değil, tasarımlarınız ile de ilgi çekebilirsiniz.
Doğru zamanda doğru teklif! Pop-up'lar harekete geçirici mesajlar vermeye yöneliktir ve doğru kullanılırsa doğru zamanda doğru kitleye doğru mesajı verebilir. Bu bir şirket için harika bir fırsattır.
Kısa ve özdür. Teklifini sunarsın. Kullanıcı ya kabul eder ve tıklar ya da reddeder ve kolayca kapatır. Karmaşık değildir. Kısa sürede birçok şey gerçekleşmiş olur. Bu kadar!
Tüm bu anlattıklarımı toparlayacak olursam “Pop-up’lar internet sitelerinde nasıl kullanılmalıdır?” sorusuna;
Hedef kitleni iyi tanı. Bu kitleye en uygun içerikleri oluştur. Bu içerikleri en doğru pop-up’lara yedir ve bunu yaparken de olabildiğinde kullanıcı dostu olarak daha az sinir bozucu pop-up tasarımını oluştur diyebiliriz.
Eğer bir e-ticaret siteniz varsa oluşturduğunuz pop-up’lar çok daha önemli ve kritiktir çünkü platform içerisinde insanların büyük çoğunluğu az ya da çok para harcamaya meyillidir.
Para harcama gibi kullanıcı için kritik adımları kapsayan bir sitede yanlış hamleler; paralarını kaybetme, güvensizlik, kafa karışıklığı sonucu para harcamaktan vazgeçme gibi sonuçlar doğurabilirken içerik ve tasarım olarak iyi hazırlanmış pop-uplar merak uyandırarak güven ve heyecan duygularını aşılayabilir. Bu da size birçok yönden olumlu olarak dönecektir. E-ticaret sitelerinde pop-up ve diğer etkileşim öğelerini incelediğimiz E-ticarette Etkileşim ve Navigasyon yazımıza bakarak, e-ticarette pop-up kullanımı hakkında daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Az çok bilgi sahibi olduktan sonra birkaç örnek ile daha iyi anlayalım istiyorum.
Karşılama pop-up’ının heyecan uyandırması
Reebok web sitesinin bu pop-up’ı siteye ilk girdiğimiz anda bize cazip bir teklifle yaklaşıyor ve site içeriği hakkında heyecan uyandırıyor. Kırmızı renk, geçici süreliğine yetişilmesi gereken bir fırsatmış izlenimi veriyor. Ayrıca pop-up’ın tüm sayfayı kaplamaması site düzenini henüz kullanmadan görmemizi sağlıyor.
Birini okuyamadan bir başkasının çıkması
Sık aralıklarla üst üste gelen pencereler kullanıcıya boğucu geldiği için olumsuz bir deneyim yaşatabilir.
Erişilebilirlik
Userway, siteyi kullanan daha fazla kullanıcıya daha iyi hizmet vermek adına bir erişilebilirlik paneli geliştirmiş. Sağ alttaki butona tıklayarak site içerisinde erişilebilirlik ayarları yapmanızı sağlayan bu pop-up eklentisi çok iyi bir erişilebilir tasarım örneği. Tasarımda erişilebilirliğin ne kadar önemli olduğunu merak ediyorsanız Erişilebilirlik Nedir, Neden Önemlidir? yazımızı inceleyebilirsiniz.
İstendiğinde açılabilir ve kapatılabilir olması
İnatçı olmayan pop-up’lar her zaman iyidir. Kullanıcısına imkan sunar ve rahatsız etmez. Aynı zamanda kullanıcının pop-up'ı rahat bir şekilde kapatabilmesi içinde çarpı (çıkış) sembolünü görünebilir yerleştirmişlerdir.
İndirimler ile alışverişe teşvik etmesi
Bunaltmayan, kullanımı kısıtlamayan, indirim fırsatı veren bir açılır pencere, kullanıcıların alışveriş heyecanını arttırabilir. Bir de bu çark çevirme gibi bir oyuna dönüştürülmüş ise kullanıcıyı teşvik edebilir.
Son zamanlarda karşıma çıkan pop-up’lardan sadece bazılarıydı bunlar. Gün içerisinde internet sitelerinde gezinirken iyi veya kötü, az veya çok bu açılır pencerelere uzun zamandır rastlıyoruz. Rastlamaya da devam edeceğiz gibi görünüyor.
Bazen sinir bozucu bazen yorucu bazen alakasız olsalar da zamanla pop-up’lar da doğru kullanıcıya doğru mesajı vermek için daha akıllı hale geliyor.
Hala kimse bunlara bayıldığını söyleyemese de, internetin sevilmeyeni pop-upları hizmete sunanların kullanıcıyı anlayarak ilerlemesi ve test ederek geliştirmesi pop-up nefretini zaman içerisinde azaltabilir… Belki.
