Youtube kanalımızda UX ile ilgili konuları konuştuğumuz “It Depends” adlı serimizin 7. bölümünde “Araştırmacının Erdemleri”ni ele almıştık.
Araştırmayı yaparken birisinin hayatına dahil oluyoruz veya onu çalışma yapılacak alana davet ediyoruz. Bu sırada gözlem yapıyoruz, sorular soruyoruz, yorumlar çıkarıyoruz vb. veriler elde ediyoruz. Bunlar aslında günlük hayatta da sık sık yapılan sosyal aktivitelerde büründüğümüz rollere benziyor. Kimi zaman ev sahibi rolünde, kimi zaman da misafir rolünde olup bu rollerin özelliklerine ihtiyaç duyuyoruz. Araştırmayı yapacak kişi veya kişilerin birden fazla rollere bürünmesi gerekiyor. Farklı rollerin de farklı erdemlere sahip olması gerekiyor.
Planlamayı yapacak kişinin görevi yapılacak görüşmenin sadece kılavuzunu hazırlamak değil; görüşmelerin hangi saat aralıklarında olacağı, kullanıcıya hangi mesajlar iletileceği, verilerin hangi yöntem ile belgeleneceği, hangi durumların analiz edileceği gibi tüm süreç içerisindeki her ayrıntının planlanmasından sorumludur.
Büyük resimde ince detayları görüp sorun çıkarabilecek noktaları belirlemek, önlemini almak ve doğru iletişimi tasarlamak görevlerinden bir kaçıdır diyebiliriz. Her aşamayı ilgili araştırmacıya net bir şekilde iletmeli, diğer rolleri üstlenecek kişilerin planlamayı doğru anlaması ve hayata geçirmesi için kullandığı dil çok önemlidir.
Bir listeden gerekli olan en doğru katılımcı profilini bulaktan sorumlu olan roldür. Kullanıcı profilini belirlemek için sorulan sorular bu aşamada büyük önem taşır. Hiç bir şeyin öne çıkmaması ve tüm soruların net olması gerekir. Çalışmayla ilgili önceden araştırma yapıp gelmesine yol açmayacak kadar net bir şekilde kullanıcıyı bilgilendirilmesi gerekir.
Kullanıcı profillerini analiz eder. Çalışma için gerekli olan profildeki kullanıcılarla iletişime geçer ve randevulaşır. Çalışmanın gerçekleşeceği zamana kadar aradaki iletişimi kaybetmemesi gerekir.
Kullanıcıyı karşılayıp çalışmayı yöneten rol olarak tanımlayabiliriz. Moderatör kullanıcıyı kesinlikle yönlendirmemeli fakat yardımcı olmalıdır. Çok iyi bir dinleyici olup duruma göre kullanıcıya sorulacak yeni sorular yönlendirebilir. Asla varsayımda bulunmamalı, mutlaka varsayımı kullanıcıya doğrulatmalıdır.
Moderatörlük görevi birebir görüşmelerde veya grup çalışmalarında olabilir. Birebir görüşmede kullanıcının rahat olacağı bir ortam olması ve kullanıcının çekingenliğinin kırılması çalışmanın verimli olması açısından önem taşır. Aksi taktirde soğuk bir iletişim tarzı ile ilerleneceği ve bu durumun kullanıcının yorumlarını etkileyeceği için alınan veriler yetersiz kalabilir. Grup çalışmasında kullanıcıların ortama ve birbirlerine alışması için ufak etkinlikler yapılabilir. Her iki durumda da çalışmanın kurallarının net bir şekilde kullanıcıya iletilmesi oldukça önemlidir. Moderatörün Gözlemci ile koordine bir şekilde çalışmayı yürütmesi gerekir.
Gözlemcinin bir tasarımcı veya araştırmacı olması şart olmayabilir. Planlamanın belirlediği durum ve hareketleri gözlemleyip not alarak moderatöre iletmesi gerekir ki moderatör bu notlara göre kullanıcıya yeni sorular yönlendirebilsin. Kaynak sıkıntısı nedeniyle bazı zamanlar gözlemci ve moderatörün aynı kişi olduğu durumlar olabiliyor. Mümkün olduğunca iki ayrı kişinin bu rolleri üstlenmesinin veri kaybını önleyeceğini ve iş yükünü azaltacağını söyleyebiliriz. Aynı kişinin iki rolü üstlenmesi durumunda bilişsel yükü çok fazla olacağı için önemli veriler atlanabilir.
Planlamanın belirlediği verileri toplamaktan ve raporlamaktan sorumlu roldür. Planlama toplanacak verileri belirlediği için araştırmaya başlandığı andan itibaren analiz de başlamış olur. Analizi yapacak kişi sabırsız olmalı, çalışmanın tamamı bitmeden aşamalar tamamlandıkça küçük küçük analizler yapıp çalışmanın sonunda bu verileri derlemeli. Kendisine sık sık geriye dönük sorular sormalı. İleride ihtiyaç olduğunda kolayca geriye dönüp gerekli bilgiye ulaşmak için analizin doğru belgelenmesi de oldukça önemlidir.
Mükemmel bir dinleyici olmalı. Elde edilen bulguların ekip içersindeki diğer kişilere iyi bir iletişim ile aktarılması gerekir. Zamanlama, sunumun akışı, kullanılan dil, sunumun süresi ve sunuma eklenecek tüm veriler hedef kitleye göre değişim göstermeli yani sunumun yapılacağı hedef kitleye uygun çıktıları sunuma dahil etmeli. Yazılım ekibi ile sistem kurma üzerine bir sunum yapılacak ise bir harita çıkarıp sırayla her adım üzerinden geçilen tüm günlük veya bir kaç oturumdan oluşan sunumlar tercih edilebilir. C-Level bi dinleyici kitlesine ise ufak bir hatayı anlatmak yerine daha stratejik bulgulara yer verilmeli.
It Depends serimizdeki diğer videoları izlemek için Youtube kanalımızı ziyaret etmeyi ve kanalımıza abone olmayı unutmayın!
-min.jpg)
