Metadata (üst veri), bir verinin öğelerini tanımlayan, belirli bir veri seti ya da kaynak hakkında nasıl, ne zaman ve kim tarafından oluşturulduğuna dair bilgileri içeren, veri hakkındaki verilerdir.
Metadatalar belirli tip kaynakları tanımlamak amacıyla farklı alanlarda farklı standartlara göre düzenlenirler. Çoğunlukla internet içeriğine bir gönderme olsa da fiziksel veya elektronik içerikler hakkında da olabilmektedir. Örneğin; e-postaların konu satırları, hangi baz istasyonu kullanarak kimi, nereden, saat kaçta arandığı, konum bilgileri, arama yapılan telefonun IMEI numarası vb. verileri barındıran bilgi setlerini içerir. İnternet sitelerinde ise sayfayı tanımlamak için kullanılır. Metadata, web sayfalarına meta etiketler ile yerleştirilerek, arama motorları gibi sistemler için anlamlı bilgiler üretir.
Kullanım amaçlarına göre 4’e ayrılır:
Yönetimsel Metadata: Bilgi kaynaklarını yönetmek için kullanılır. Kaynağın dijitalleştirilmesi, lisans bilgileri ve telif hakkı verilerini içerir.
Tanımsal Metadata: Kaynağın içeriğini tanımlamak amacı ile kullanılır. Kullanıcıların açıklamaları, içindekiler kısmı, katalog kayıtları vb. verilerini içerir.
Koruma Metadatası: Bilgi kaynaklarının korunmasını düzenlemek için kullanılır. Kaynakların fiziksel ya da dijital kopyalarının korunması, fiziki olarak belgelendirilmesi gibi verileri içerir.
Teknik Metadata: Sistemin ne şekilde işlediğini belirtmek için kullanılır. Şifreler, güvenlik, kimlik denetimi, yazılım ve donanım dokümantasyonu gibi verileri içerir.
Metadatalar verilerin doğru bir şekilde tanımlanıp belgelenmesini sağlar. Verilerin kısa temsilleri olduğu için kullanıcıların ayrıntıları anlamasına ve üzerinde çalışmasına yardımcı olur.
