Araştırma sürecinin vazgeçilmezlerinden biri olan anket, hayatımızın bir yerinde mutlaka karşımıza çıkmıştır. Peki anketler arasındaki benzerlikleri fark ettiniz mi? Anketlerde aslında belli tipte kalıp sorular bulunmaktadır. Bu soruları genel olarak açık uçlu ve kapalı uçlu sorular olarak nitelendirebiliriz. Açık uçlu sorular bizleri daha çok nitel ve kalitatif verilere ulaştırırken kapalı uçlu sorular genellikle nicel ve kantitatif bilgileri edinmemizi sağlar.
Kapalı uçlu soruların tanımına gelecek olursak, cevapları önceden belirlenmiş ve yanıtlayacak olan kişinin seçim yapmasına imkan tanıyan kısa ve net soru türleridir. Daha çok dijital ortamlarda, anketlerde karşılaştığımız hızlı ve net veriler elde etmemizi sağlar. Kullanıcının ilgisini çekmek, ölçülebilir veriler toplamak veya hedef kitlenizi sınıflandırmak istediğinizde kullanabileceğiniz sorulardır.
Açık uçlu sorular ise yanıtlayan kişinin kendi sözcükleri ile bize geri bildirim yapmasını sağlar. Bu soru şeklini daha çok derinlemesine görüşmelerde, ön araştırmalarda veya uzman görüşlerinde kullanabiliriz. Daha çok araştırmacıların bir konu üzerinde kullanıcının davranışlarını ve düşüncelerini keşfetme aşamasında kullanılan soru türleridir.
Kullanıcı araştırması esnasında, araştırmacıların en çok tercih ettiği açık ve kapalı uçlu soru kalıplarını sizler için derledik.
Ayrıca anketin hangi durumlarda bize yardımcı olduğunu, anket hazırlama aşamasında hangi noktaların önemli olduğunu ve nasıl yapıldığını uygulamalı olarak anlattığımız rehber anket içeriğimize de göz atmayı unutmayın.
1. Açık Uçlu Anket Soruları
Açık uçlu anket soruları yaptığınız görüşmede kullanıcının kendisini en rahat anlatacağı soru çeşididir. Yanıtlayan, sorulan soruya kendi kelimelerini ve ifadelerini kullanarak cevap verir. Yanıtlar kendine özgüdür ve kullanıcıya dair daha derin bilgiler alınmasını sağlar.
Eğer veri analizi yapmak istiyorsanız bu soru tekniği sizi biraz zorlayabilir çünkü bu soru tekniğinde herkes kendine özgü cevaplar vereceği için edindiğiniz bilgileri net verilere çevirmek biraz zamanınızı alacaktır. Yine de sizi içgörüye yaklaştıracak en iyi soru şekli açık uçlu sorulardır.
Bu soru tekniğini kullanırken yanıtlayanın cevabını ekleyebileceği bir cevap kutucuğu bırakmak, anketin kullanılabilirliği açısından önemli bir noktadır. Bu yüzden sorunun altına bir cevap alanı bırakmalı ve bununla ilgili bir bilgilendirmeyi ankete katılan kişiye vermelisiniz.
Userspots ders değerlendirme anketinde yer alan bu soruyu bir örnek olarak verebiliriz.
2. Çoktan Seçmeli Sorular
Çoktan seçmeli sorular birçok konuda kurtarıcılarımız olabiliyor. Anketlerde sıklıkla kullanılan bu soru tipi sayesinde zamandan tasarruf edip analiz aşamasında net veriler alabilirsiniz. Bu soru yöntemiyle, yanıtlayanlara önceden belirlenmiş seçenekler sunarak düşünme süresini kısıtlar ve verilen cevaplarla verileri kolayca gruplayabilirsiniz.
Genel olarak verilen seçenekler birbirini bağlamayan seçeneklerden oluşur. Böylece yanıtlayan düşünmek yerine doğruca kafasındaki cevaba gidebilir. Yanıt seçenekleri de sabit olduğu için yanıtlayanlar daha kolay bir anket deneyimi yaşar.
3. Tek Yanıtlı ve Birden Fazla Yanıtlı Sorular
Bu soru türünün en temel versiyonu olarak evet/hayır sorularını ele alabiliriz.
Tek yanıtlı sorular, yanıtlayanın sadece tek cevap vermesine olanak tanır. Bunun için genelde dijital ortamda yuvarlak (radio) butonlar sunulur, diğer seçeneklerin işaretlenmesine izin vermez.
Çok yanıtlı sorular ise yanıtlayanın sunulan seçenekler arasında birden fazla seçim yapmasına izin verir. Birden fazla yanıtlı çoktan seçmeli sorularda genellikle kare şeklinde onay kutuları (check box button) kullanılır.
4. “Diğer” Yanıt Seçeneği
Çoktan seçmeli soruların bazı dezavantajları vardır, bunlardan biri yanıtların sınırlı olmasıdır. Yanıtlayan kişi istediği cevabı seçeneklerde bulamazsa bu durum herhangi bir seçenek işaretlemesine sebebiyet verebilir. Bu ise çıktılarda hatalar oluşturacaktır.
Tüm seçeneklerin sonuna “başka” seçeneği ekleyerek veya seçeneklerin altına yorum alanı bırakarak bu sorunu çözebiliriz. Kullanıcılar bu seçeneği gördüklerinde, daha rahat hissedecek ve düşündükleri cevabı ekleyeceklerdir. Diğer yanıtının cevaplanması durumunda sorunuz, açık uçlu bir soruya dönüşmüş olacaktır.
5. Değerlendirme Ölçekleri
Değerlendirme ölçeği soruları ya da sıralı sorular olarak adlandırılabilir. Soru herhangi bir aralıkta (1’den 5'e kadar veya 0 ile 10 arası vb.) yanıt seçenekleri ölçeğini görüntüler. Yanıtlayan kullanıcı, yanıtını en doğru temsil ettiğini düşündüğü sayıyı veya sırayı seçer.
Bu soru şeklini örnek üzerinde görmemiz daha yararlı olacaktır çünkü farklı şekillerde ve sayılarda önümüze çıkabilirler.
Userspots ders anketinde memnuniyet bilgileri için bir değerlendirme ölçeği kullanmayı seçmiş. Bu değerlendirme ölçeğinde 1 ile 10 arası değerlendirme yapılmasını istemiş. Bu verileri göstermek için de yıldız sembolü kullanılmış.
6. Likert Ölçekleri
Hemen hemen hepimizin daha önce karşılaşmış olabileceği bir anket sorusu olan likert ölçeği soruları, genellikle “katılıyor musunuz veya katılmıyor musunuz” şeklinde ifade edilen sorulardan oluşur. Yanıtlayanların görüş ve duygularını ölçmek için kullanılır.
Likert ölçeği soruları katılımcılara “son derece olası” ile “hiç olası değil” arasından bir dizi seçenek sunar. Bu nedenle spesifik geri bildirimleri anlamak için idealdir.
7. Matris Soruları
Yanıtlayandan benzer yanıt seçeneklerini almak istediğimizde en iyi seçenek matris soruları olacaktır diyebiliriz. Likert ölçeği soruları veya değerlendirme ölçeği soruları matris sorusu olarak kullanılabilir.
Matris soruları pek çok içeriği basitleştirecektir. Yine de matris sorularını kullanırken birkaç noktada dikkatli olmalıyız. Örneğin; çok büyük matrisler mobil cihazlarda kafa karıştırıcı ve zorlayıcı olabilir.
8. Aşağı Açılır Menü Soruları
Çoktan seçmeli sorularda eğer uzun bir seçenek listesiniz varsa yanıtlayanlar bu sorulardan kaçınmak isteyebilir. Bunun için açılır menü soruları idealdir. Kullanıcıyı bunaltmadan listeyi görüntülemelerini sağlar.
Bazen tüm yanıt seçeneklerini bir kerede göstermek yanıtlayanlara soru hakkında yararlı bir bağlam sunabilir. Anketinizde birden fazla açılır menü sorusu kullanmayı düşündüğünüzde bunu aklınızda bulundurabilirsiniz.
Yine Userspots Akademi’den örnek verebiliriz. Ders değerlendirme anketlerinde “hangi dersi değerlendirmek istersiniz?” sorusunu aşağı açılır menü ile cevaplayabiliyorsunuz.
9. Kaydırmalı Sorular
Kaydırmalı sorular, derecelendirme ölçeği sorularına çok benziyor olabilir ancak daha büyük sayısal değerler için kullanılabilirler. Bu sorular hedef kitlenizden sayısal veriler toplamak için harikadır ve kullanıcı içgörüleri anketlerinde kullanabilirsiniz.
10. Demografik Sorular
Bir kullanıcının ismi, yaşı, cinsiyeti, yaşadığı yer/konum, geçmişi veya gelir düzeyi hakkında bilgi toplamak istiyorsak demografik anket soruları hazırlayabiliriz.
Bu soruları doğru kullandığımızda hedef kitlemize dair daha net ve kesin bilgiler edinmemizi sağlayacaktır. Demografik sorular kitlemizin kim olduğuna ve ne yaptığına göre bölümlere ayırmamızı kolaylaştıracaktır. Verilerinizi daha ayrıntılı incelememize olanak sağlayacaktır.
-min.jpg)
