“Önce Uber Sonra Super“ Güneydoğu Asyaʼda Super App olarak içinde birçok fonksiyonu barındıran Grabʼi tanıtmak için kullanılan güzel bir ifade. Aslında bu ifade Super Appʼlerin gelişimini de anlatıyor bize. Bir özellik ile başla, o işte çok iyi bir deneyim oluştur, kredi kartından otomatik ödeme kolaylığı sağla ve sonrasında hizmeti kişilerin gündelik hayatındaki birçok noktaya dokunacak kadar genişlet. Bu yazımızda Türkiyeʼde de yakın zamanda belki denemelerini göreceğimiz Super Appʼleri inceliyoruz.
Gojek blogʼunda Super App şöyle tanımlanıyor:
“A super app is many apps within an umbrella app. Itʼs an operating system that unbundles the tyranny of apps. Itʼs a portal to the internet for a mobile-first generation.”
Türkçeʼye çevirdiğimiz aşağı yukarı şöyle bir çeviri karşımıza çıkıyor:
“Bir super app, içinde onlarca uygulamanın olduğu bir şemsiye uygulamadır. Uygulamaların zulmünü bitiren bir işletim sistemi yapısıdır. Mobil öncelikli nesil için internete açılan bir portaldır.”
Aslında bu kavram ilk defa 2010 yılında Barcelonaʼda, Mobile World Congressʼde o zamanlar akıllı telefon pazarında %42 ile lider olan Blackberry kurucusu Lazaridis tarafından kullanıldı. Hatta slaytı da aşağıda görebiliyorsunuz.
Blackberry hem super app oluşturmak hem de telefon sektöründe lider kalmak noktasında başarılı olamadı ama konsepte koydukları isim başka bir coğrafyadan gelen bu akımı isimlendirmek için oldukça yeterli oldu.
Günümüz Super Appʼlerine örnek ilk uygulamalar ise Dünya’nın batısından değil doğusundan geliyor.
Çin'de Wechat; mesajlaşırken evinize temizlikçi çağırabileceğiniz, aynı zamanda köpeğinize veteriner bakarken yemek sipariş edebileceğiniz, fatura ödeyip içinde yer alan sosyal medya platformlarında takılabileceğiniz veya oyun oynayabileceğiniz devasa bir ekosisteme sahip mobil uygulama. Aklınıza gelebilecek hemen hemen her şeyi yapabilirsiniz.
Wechatʼten farklı olarak Rappi işe bir teslimat firması olarak başlıyor. Daha sonra insanlara sadece ürün teslim etmeyi aşıp tüm ihraçlarına cevap vermek üzere kendilerini konumlandırıyorlar.
Yukarıdaki isimlendirmeyle anlattığımız Grab ise aynı şeyi Güneydoğu Asyaʼda yapan bir start-up. Onlar bu işe Uberʼin yaptığı işi yaparak başlıyorlar ve daha sonrası geliyor.
Bu girişimlerin tanıtım videolarını izlediğimizde bir pattern (örüntü) görüyoruz.
WeChat 2016ʼda yayınladığı video ile gündelik hayatın vazgeçilmez bir parçası olmak istediğini net bir şekilde ifade ediyor.
Grabʼde 2018ʼdeki videosunda bu app ile bir günde yapılabilecekleri anlatıyor.
Başarılı olmalarıyla alakalı net birer yol haritası olmamakla beraber bazı tahminlerimiz mevcut:
Aslında Starbucksʼın bu kadar iyi olması bu konuda çok güzel bir örnek. Hangi Starbucks şubesine gidersek gidelim aynı kalitede olduğundan hiç şüphemiz olmuyor. Hiçbir tanesinde tat-koku-hizmet seviyesinin diğerinden geride olduğunu söyleyemeyiz ve hepsi aynı şekilde işletiliyor. Starbucksʼa girdiğimizde yaşayacağımız deneyimden eminiz. Super App’ler de tıpkı Starbucks şubeleri gibi belli bir kaliteyi standardize edilmiş yöntemlerle bize sunuyor. Bu yeni tür app’ler hayatımızın her alanında bize güzel deneyimler yaşatıyor. Diğer bir deyişle bize hayat kalitemizi artıran deneyimler sunuyor.
Hepsi tek bir hizmeti dijital kanal üzerinden çok iyi seviyede yaparak başlıyorlar. Starbucksʼta yaşadığımız deneyim seviyesine ulaşınca diğer dijital kanallardan yürütülebilecek hizmetleri platformlarına dahil ediyorlar.
Yukarıda zulüm olarak adlandırılan onlarca uygulama yükleme zorluğu yerine kredi kartımızın kayıtlı olduğu, ilk fonksiyonunu aktif bir şekilde kullandığımız uygulamadan devam etmek çok daha makul geliyor olabilir. Mobil uygulamaların %74ʼünün 1000ʼden az indirildiği verisini düşündüğümüzde seçeneklerin çokluğunun her zaman bir kürasyon ihtiyacını doğurduğunu görebiliriz.
Hayatınızdaki birçok ana dokunan uygulamaların sizi daha iyi tanımaya başlaması ve tanıdıkça kişiselleştirme özelliğiyle hayatınızdan hiç çıkmayacak kadar yer kaplamaya başlaması da Super App konseptinin başarılı olduğu gerçeğini gösterebilir.
Super App tasarımlarına ve element yerleşimlerine de baktığımız zaman bir tasarım örüntüsü görüyoruz:
Super App tasarımları öne çıktıkları ana özellikleri veya kredi kartı saklama ile sahip oldukları cüzdan yapılarını en yukarıda konumluyorlar.
Sonrasında app ile yapabileceğiniz diğer özellikleri gördüğünüz “Other Services” kısmı geliyor.
Son bölüm ise scroll edilebilir bir şekilde sistemle alakalı “ilham odaklı veya appʼi daha fazla kullandıracak” içerikler ile tamamlanıyor.
Super App Avantajları:
• Tek bir uygulama ile hepsi bir arada deneyim yaşamak. Aynı uygulama içerisinde çeşitli alanlardan birçok hizmet alabilmek.
• Telefon hafızasından tasarruf etmek. Tüm ihtiyaçlarımız için başka uygulamalar indirmek yerine tek bir uygulama ile ihtiyaç noktalarına kolaylıkla erişebilmek.
• Müşteri olarak üye kayıt, ödeme, adres vb. verilerimizi aldığımız hizmet ne olursa olsun tek bir uygulamada saklamak.
• Güvendiğimiz bir app’in yeni hizmetlerini de keşfetmek ve kolay ulaşım sağlamak.
Google, Amazon gibi dev isimler Asya’da oldukça küçük bir alana hakimken Super App geliştiricileri geniş alana yayılmayı başardılar ve uzun süredir lider konumdalar. Küçük işletmelerin dahi kolaylıkla dijitalleşmesinin önünü açarak hem dijitalde hem ekonomide dengeleri değiştirdiler. Mobil ödeme yöntemleriyle ön plana çıkan Super App’ler, bankacılık altyapısının zayıf olduğu Asya ülkelerinde daha hızlıca günlük hayatın parçası olabildi.
Artık batıda da super app örnekleriyle karşılaşacağımızı söylemek mümkün. Mark Zuckerberg, Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın özel hizmetler için birbirine bağlı bir platform olarak işlev görmesini istediğini yakın geçmişte duyurmuştu. Uber, Amazon ve Airbnb de super app konseptinin versiyonlarını oluşturmak üzere stratejiler uygulamaya başladı. Dijital yatırımcıların Latin Amerika ve Afrika pazarlarında da benzer şekilde yer almayı planladıklarına dair haberler okuyoruz. Doğu’dan Batı’ya uzanan oluşan bu alışılmadık dijital takip hakkında siz ne düşünüyorsunuz?
