Onward Search Creative, Marketing and Technology Professionals Salary Guide’ın 2020 raporuna göre; “UX Tasarımcısı” uzmanlığı “Ürün Tasarımcısı” uzmanlığının ardından 2020’de en çok talep gören 2. uzmanlık alanı olarak geliyor. “2020’de En Çok Talep Edilen 20 Dijital Yaratıcı Yetenek” adlı listede “UI Tasarımcısı” 4., “Kullanıcı Araştırmacısı” ise 7. sırada yerini alıyor. Geçtiğimiz yılda da olduğu gibi, listede en fazla talep gören rollerin çoğunluğu, tipik olarak UX alanının bir alt uzmanlık alanını içeriyor.
Günümüz dünyasında kullanıcı ve ürün etkileşimi performansının artırılması, ürün başarısını belirleyen en önemli faktör konumuna gelmiştir. Dijital ürünlerin ve kullanım alanlarının artması ise kullanıcı deneyiminin bu alandaki hayati önemini ortaya çıkarmıştır. “En iyi web siteleri ve uygulamaların ortak bir teması vardır: kullanımı ve anlaşılması kolaydır” diyor, Onward Search eski CEO’su Ken Clark. İşte bu yüzden UX tasarımcıları ve bu alandaki diğer profesyoneller için talep sürekli artmaktadır.
Adobe, 2017 yılında UX tasarımında çalışan 500 yönetici ve bölüm başkanıyla konuştu ve onlara ihtiyaçları ve işe alım önceliklerini sordu: Ankete katılanların % 87'si, daha fazla UX tasarımcısı işe almanın organizasyon için en önemli öncelik olduğunu, grafik tasarımcıları ve ürün yöneticilerinden daha yüksek bir oranda olduğunu belirtirken ve en iyi işe alım noktasında da yazılım geliştiricilerle bağdaştırıldıklarını ekledi.
Yöneticilerin %73'ü, organizasyonlarında UX tasarımcılarının sayısını önümüzdeki beş yıl içinde ikiye katlamayı planladıklarını söyledi. Ve çoğu bu alanda önemli ölçüde işe alımlara başlamıştı — yöneticilerin %63'ü önceki yıl beş ya da daha fazla UX tasarımcısı işe almıştı ve yöneticilerin %40'ı bir sonraki yıl toplam UX tasarımcılarını iki katına çıkarmayı planlıyordu.
İşverenler UX profesyonellerini bulmakta zorlanıyor!
John Dennehy, “UX, şirketlerde doldurması en zor rollerden biri” diyor ve ekliyor “Tecrübeli profesyonel sıkıntısı var ve bu nedenle talep şu an için arzın dışında kalıyor. Pek çok firma UX pozisyonlarını doldurma konusunda zorlanıyor çünkü UXer’lerin yaptıkları, onların nasıl değerlendirildiği ve hatta onlara nasıl ulaşılacağı konusunda bilgi açığı var. Sonuç olarak, birçok UX rolü doldurulmadan kalıyor.”
UX takımı aslında farklı rollerde ve yeteneklerde kişilerden oluşan, kalabalık bir takım. Peki, nedir bu “UX Rolü” dediğimiz?
Gelin, bu kavramları biraz açalım.
• Visual Designer
• UX/UI Developer
• Content Strategist
• UX Researcher
• Product Designer
• UX Writer
• UX Designer
Görsel Tasarımcı: “Bu şey böyle gözüküyor!”
UX/UI Geliştiricisi: “Bu iş böyle olacak!”
İçerik Stratejisti: “Bu, ne demeli/anlatmalı?”
UX Araştırmacısı: “Bu nedir?”
Ürün Tasarımcısı: “Her şeyin çalışması gerekiyor!”
UX Tasarımcısı: “Bu böyle davranmalı!”
UX Yazarı: Bu mesaj böyle verilmeli!
Grafik tasarımcı, web tasarımcısı gibi title’lar hep en çok bilinen tasarım rollerinin başında gelir. Ama bugün tasarım dediğimizde işin içerisinde UX tasarımcısından dijital tasarımcıya uzanan bir dizi rol yer alıyor. “Peki, görsel tasarımcının farkı ne?” sorusu aklınızı kurcalıyorsa bir özet geçelim.
Bir görsel tasarımcı, internet siteleri, oyunlar, filmler, kiosklar ve giyilebilir cihazları içeren çeşitli platformlara uygun arayüz tasarımları yapar. Aslında geniş bir dijital tasarım alanını kaplıyor ancak diğerlerinden farklı olarak odaklandığı nokta, kullanıcının ekranda neler gördüğüdür. Amacı, kullanıcıların bir noktadan diğer noktaya görsel olarak, sezgisel bir şekilde gitmelerini sağlamaktır. Görsel bir tasarımcı web banner reklamları, e-posta şablonları, açılış sayfaları, sekme veya simge için görsel bir yer paylaşımı oluşturabilir. Kullanıcı merkezli etkileşim modellerini de tasarlayabilmelidir.
Dijital ürünlerle birlikte kullanıcıların bu ürünlerle olan etkileşimi de değişmeye devam ediyor. UX takımını tamamlayan bir diğer uzmanlar yani “UX/UI Geliştirici”ler de özel gereksinimlere uygun bu etkileşimleri sağlamak, geliştirmek ve iyileştirmek için çalışıyorlar.
Bir UI/UX geliştiricisi, olumlu ve uyumlu bir kullanıcı deneyimi elde etmek için web sitelerine ve uygulamalarına görsel tasarım prensiplerini uygular. Bunu yapmak içinse HTML, CSS ve diğer tasarım araçlarını kullanır. Bir uygulamanın görünür tasarımını iyileştirmek için kullanıcı davranışını gözlemler. UI, UX geliştiricileri genellikle uygulama entegrasyonu ve mantığından sorumlu olan back-end geliştiricileri ile birlikte çalışırlar.
Eğer kullanıcı memnuniyetini artırmak, kullanıcı kayıplarını azaltmak ve kullanıcı tabanlı şirket hedeflerinize (satış dönüşümlerini iyileştirmek veya bir uygulamadaki ağrı noktalarını belirleyip kaldırmak vb. olabilir) ulaşmak istiyorsanız bir UX/UI geliştiricisi tam da ihtiyacınız olan kişidir.
“Ne söylediğin önemlidir ama nasıl söylediğin fark yaratır”.
İçerik stratejistleri, marka ya da şirket olarak ne yaptığınızı ve neye değer verdiğinizi hedef kitleye iletmenizde kilit bir roldür.
“İçerik stratejistliği ve metin yazarlığı aynı şeylerdir” gibi, gayet yanlış olan, bir algı söz konusu ve bu duruma bir açıklık getirmek gerekiyor :).
İçerik stratejisti, ekipleri ve projeleri oldukça önemli bir alana — içeriğe, odaklama konusunda uzmanlaşmış bir web uzmanıdır. Dijital ekipleri veya projeleri oluşturan tüm uzmanlıkların hemen hemen her yönüyle ilgili bir çalışma bilgisine sahip olması gerekir. HTML ve CSS'den, metin yazımına ve düzenlemeye, geliştiricilerle nasıl konuşulacağına, pazarlama ve iş stratejisine, SEO, bilgi mimarisi, sosyal medya katılımı ve çok daha fazlası bu bilgi alanına giriyor.
Bir de şu var ki tüm içerik stratejileri aynı değil. Yani, ürün içeriği stratejisti, yardım merkezi içerik stratejisti ve web içeriği stratejisti olarak üç farklı uzmanlığa ayrılıyor bu title. Ve hepsi isimlerinden de ipucu yakalayabileceğiniz gibi farklı noktalara odaklanıyor.
UX araştırmacısı, kullanıcı araştırmacısı ya da tasarım araştırmacısı olarak da bilinir. Tasarımın uygulanmasına rehberlik etmek adına kullanıcı içgörülerini ortaya çıkarmayı amaçlar. Soru sorar, dinler, empati kurar, veri parçacıklarını birleştirir ve ürünün mevcut/gelecek hedef kitlesinin motivasyonlarını, bariyerlerini ve ihtiyaçlarını anlar. Rakip analizi de yaparak sektörün odaklandığı noktaları çıkarır.
Ses Kayıt Cihazı, Kamera, Kağıt, Keynote, Google Docs, Silverback, Morae gibi araçlarla içli dışlıdır. Yaptığı araştırma çalışmalarında persona, kullanıcı araştırma sunumu ve kullanılabilirlik testi sonuçları gibi çıktıları oluşturur.
Çoğu UX tasarım rolünde olduğu gibi, UX araştırmacısı da farklı şirketler için şirketin sunduğu hizmetle orantılı olarak farklılıklar göstermektedir.
Bir ürün tasarımcısının, müşteri sorunlarının derinlemesine anlaşılmasını ve bir çözümün oluşturulmasını kolaylaştıran çok sayıda rolü vardır. Mevcut ürün tasarımlarının iyileştirilmesi, benzer ürünleri inceleme, kaliteye ve performansa uyacak şekilde başlatılan çalışma konseptlerinin incelenmesi, yeni bir ürün yaratma, bir kullanıcının deneyim eksikliklerini çözen bir çözüm oluşturma ve yürütme… Burası daha uzuyor :)
Bir ürün tasarımcısı muhtemelen daha önce karşılaştığınız şu adlarla da bilinir:
• Deneyim Tasarımcısı
• Bilgi Mimarı
• Etkileşim Tasarımcısı
• Deneyim Mimarı
• Kullanıcı Arabirimi Tasarımcısı
• Kullanıcı Deneyimi Tasarımcısı
Müşteri yol haritasını, wireframe’leri ve prototipleri ürün tasarımcısının çıktılarıdır. Özünde sorun çözücü olan ürün tasarımcısı birçok tasarım aracını kullanabilmeli ve çok çeşitli tasarımlar oluşturabilmelidir.
Çok fazla dikkat çeken bir diğer rol: “UX Yazarı”. Google, Amazon ve YouTube’un tasarım ekiplerinde UX yazarları yer alıyor ve Indeed.com’da “kullanıcı deneyimi yazarı” araması için yalnızca ABD’de yüzlerce iş ilanı veriliyor.
Web sitesi, mobil uygulama veya yazılım kanalında yer alan metin, kullanıcıyı yönlendirmek ve istediği eylemleri gerçekleştirebilmesine yardımcı olmada önemli bir rol oynar. Bir UX yazarı da kullanıcının bir ürünü incelerken karşılaştığı tüm bu metinlerden sorumludur. Kullanıcı dostu, verilen bağlama ve markaya uygun bir şekilde metinler hazırlar. Aslında ürün tasarım ekibinin bir parçasıdır ve tasarımın başlangıcından itibaren web sitesi, uygulama veya özellik oluşturmaya yardımcı olur. Buradaki görevi dijital arayüzlerin kullanımını kolaylaştırmaktır.
Peki, UX tasarımcıları günlük olarak nasıl çalışır? Bu sorunun cevabı birçok soruda da olduğu gibi; It Depends :)
YouTube kanalımızdaki It Depends serimizi duymayanları şöyle alalım:
1. Ürün Araştırmaları
2. Persona ve Senaryolar Oluşturma
3. Bilgi Mimarisi
4. Wireframe Çizimi
5. Prototipleme
6. Ürün Testleri
UX tasarımı, sürekli bir yineleme işlemidir. Bir UX tasarımcısının çalışması ürün sürümüyle bitmiyor, aslında, UX tasarımcıları gelecekteki güncellemeleri yönlendiren şeyleri öğrenmeye devam ediyor. Hem mümkün olan en iyi ürünü piyasaya sürmeye çalışırlar hem de her zaman öğrenmek ve büyümek için hazırlar.
UX tasarımcıları da işbirliği yaparak çok zaman harcıyor. Tasarım bir takım sporudur ve UX tasarımcıları için proje kararlarını proje başlangıcından uygulamaya kadar ekibine etkili bir şekilde iletmek çok önemlidir. Geliştiricilerin, ürün yöneticilerinin, pazarlamacıların ve diğer tasarımcıların motivasyonlarını empatikleştirme ve anlama yeteneği UX tasarımcıları için kritik öneme sahiptir. Çalışmaları birçok farklı alanı etkiler ve başarılı bir ürün oluşturmak için tüm bölümlerle etkin bir şekilde işbirliği yapabilmelidirler. Örneğin, bir UX tasarımcısı tarafından hazırlanan bir kullanıcı araştırması raporu, pazarlama ekibinin içerik stratejilerini geliştirmelerine yardımcı olabilecek kullanıcı davranışı hakkında birçok nitel veri içerebilir.
UX tasarımcısı rolü karmaşık, zorlu ve çok yönlü olsa da, UX tasarımı sizi birçok yöne götürebilecek gerçekten büyüleyici ve tatmin edici bir kariyer yoludur.
Bir UX Tasarımcısı ayrıca şu şekilde de bilinir:
• Deneyim Tasarımcısı
• Etkileşim Tasarımcısı
• Bilgi Mimarı
Hem günümüzde bu kadar talep gören hem de geleceğin meslekleri arasında yer alan “UX Designer” olmak için neler yapmalısın? Kariyer yolunu nasıl çizmelisin? Başka bir alandasın ancak UX dünyasına nasıl adım atabilirsin? vb. sorular kafanı kurcalıyor olabilir. O zaman Kadir Has Üniversitesi işbirliği içinde hayata geçirdiğimiz MIX tam da sana göre. Kadir Has Üniversitesi Kullanıcı Deneyimi Tasarımı Yüksek Lisans Programı MIX, bu alanda Türkiye’deki ilk ve tek akademik programdır. Detaylı bilgileri incelemek isterseniz burayı ziyaret edebilirsiniz.
Ürün tasarımı, kullanılabilirlik, insan bilgisayar etkileşimi, servis tasarımı, iletişim tasarımı, yeni medya, arayüz tasarımı gibi alanlardan beslenen disiplinlerarası program, üniversite-sanayi işbirlikleri çerçevesinde, sektörel uygulama projelerle ve alanında uzman kişiler tarafından verilen derslerle donatıldı.
Eğitim dili İngilizce olan MIX, 2019–20 Güz döneminden itibaren profesyonel ve akademik uygulamalara dayalı müfredatı ile öğrenci kabul etmektedir.
Bir yıl süren tezsiz bir programdır. Program dahilinde 10 Ders ve 1 Seminer dersi alınmalıdır.
Hem ulusal hem de küresel düzeyde özel sektörde, dijital sektörlerde, kurumsal üreticilerde, kullanıcı deneyimi araştırma ofislerinde, uluslararası kuruluşlarda, medya, arayüz tasarımı vb. alanlarda çalışma fırsatı
Bu alanda büyük firmaların da içinde yer aldığı projeler üretme ve bilgi edinerek kendini geliştirme fırsatı.
Üniversitenin diğer ilgili programlarındaki seçmeli dersler ile birlikte geniş bir araştırma alanı.
Kullanıcı deneyimi tasarımı alanına bağlı farklı çalışma konularında derinlemesine disiplinlerarası çalışmalar yapabilme fırsatı.
Kullanıcı deneyimi tasarımı konusunda hem kamuda hem özel sektörde bilgi, tecrübe ve insan kaynağı eksikliği bulunmaktadır. Üniversite bünyelerinde açıklık olan bu alanlara yönelme fırsatı.
