Minimum Viable Product olarak bilinen MVP, yapacağımız ana ürünün hızlıca hedef kitlesinden feedback alabilmek ve ürüne pazarda bir ihtiyaç olup olmadığını anlamak için minimum efor ve fonksiyon setiyle ürünün hayata geçirildiği halidir. Ürünün odaklandığı alanda hedef kitlesine değer sunabilen en ufak yapıdır.
MVP üretmek, yerin ürün geliştirme sürecinde önemli bir rol oynar.
MVP metodu; gelecek adına kararlar almanızı daha da kolaylaştırır, ürünün early adopter hedef kitlesini bulmayı sağlar, geliştirme maliyetini azaltır, hipotezleri test etmenizi kolaylaştırır, erken aşamada bir pivot olanağı sağlar, ürüne yatırım almanızı kolaylaştırır, ürün için kullanacağınız teknolojileri test etmenizi sağlar.
“Bir MVP ucuz bir ürün değildir, akıllı bir öğrenim şeklidir.” Steve Blank
Kimse kimsenin satın almayacağı ve satın almak istemeyeceği bir ürün yapmak istemez.
Bazen bazı ürün hipotezlerimiz, pazarın hazır olmamasından, ürünün aslında bir ihtiyaç olmamasından vs. gibi bir sürü sebepten hatalı olabilir.
MVP’nin temel amacı; “Product Market Fit”i yakalamaktır. Nedir bu Product Market Fit?
Öncelikle ürününüzün satış modeline göre müşterinin en güçlü motivasyonunun göstergesi olan satış, abonelik veya üyelik gibi rakamlardır. Burada ölçtüğümüz şey MVP’nizi gören, önemli bir kısmı early adopter olan kullanıcıların o temel faydaya ulaşma istekleridir. Örneğin Instagram’ın 6 haftada 100.000 üyesi olmuş ve yaklaşık 18 ay içinde Facebook tarafından 1 milyar dolara satın alınmıştır.
Sonrasında ise bu motivasyonun devam edip etmediğini ölçmek hayatidir. Bazen bazı ürünleri değer önermesi ile alır, onun çok önemli bir boşluğu dolduracağını düşünür ama belirli bir süre geçtiğinde hiç ihtiyacımız olmadığını fark ederiz.
Ürettiğimiz ürünün de bu sorunu yaşamaması için müşteriye dönüşen kişilerin memnuniyetlerini ölçmeli, ürünü tekrar tekrar kullanma istatistiklerini takip etmeli ve feedback kanallarını olabildiğince açık tutmalıyız.
“İnsanların isteyeceği şeyleri üretin.” Paul Graham
Yukarıda da birkaç kez bahsettiğimiz bir tanım var: Early Adapter. Nedir bu Early Adapter?
Bu tanımı biraz daha geniş inceleyelim ve teknoloji adaptasyon yaşam döngüsünden bahsedelim. Bu döngü her teknolojinin yayılması sırasında farklı hedef kitlelere odaklansa da yayılım sürecinde benzer bir akışın olduğu söyler bize. Teknolojiyi deneme konusunda oldukça yenilikçi ilk 2 grup ürünü kullanır ve yayılmasında öncülük eder. Ürün, “The Chasm” adını verdiğimiz bölüme gelene kadar kullanıcılarına bir değer üretirse ve yayılım devam ederse ürün “patlıyor” ve genele yayılıyor.
Döngüdeki kullanıcı grupları ve açıklamaları şöyle:
1. Innovators – Ürünü ilk deneyenler, en meraklı olan ve risk alan kişiler, yeni Iphone çıktığında gidip sıraya girip alanlar…
2. Early adopters – İlk gruba benzer şekilde yenilik severler, yenilikleri kaynağından takip edenler ve denemekten çekinmeyenler…
3. Early majority – Temkinli olmasına rağmen yine de yeniliğe açık ve ilk 2 grubun ürünü kullandığını görüp satın almak isteyenler…
4. Late majority – Daha muhafazakar, yeniliğe kapalı ve etraftaki herkes kullanmaya başlayınca bir ürünü kullanmayı isteyenler...
5. Laggards – En kapalı ve muhafazakar gruplar, hala akıllı telefon kullanmaya direnenler.
MVP Vizyonu: Ürün vizyonumuz nedir? Örnek bir yazım çalışmasını yine Martin Fowler’ın blogundan bulabilirsiniz.
Persona ve Platformlar: Ürünün geneli daha fazla sayıda personaya hitap ediyor olsa da bu iterasyonda seçtiğimiz persona ve platformlar. MVP için 1 veya 2 platforma odaklanılması tavsiye ediliyor.
Kullanıcı Yolculuğu: MVP’de müşterinin hangi yolculuğu hedef alınıp kolaylaştırılacak?
Fonksiyonlar: Tüm boşlukları doldurduktan sonra tekrar kontrol etmemiz gereken fonksiyon listemiz. MVP hangi fonksiyonları içerecek?
Maliyet ve Zaman Planı: Bu fonksiyon setiyle maliyetimiz ve zaman planımız nedir?
Outcome Statement: BU MVP neyi başaracak? Ne öğreneceğiz?
Metrics for Business Hypothesis Validation: Başarıyı veya başarısızlığı nasıl ölçeceğiz? Pivot veya devam etmemiz gerektiğine nasıl karar vereceğiz?
İkinci MVP Canvas’ın PDF haline gamethinking.io https://gamethinking.io/ sitesinden ulaşabilirsiniz. Bu Canvas’ta şu bilgileri cevaplıyorsunuz:
Bu Canvas’ta şu bilgileri cevaplıyorsunuz:
Early Customers: İlk 25-50 tutkulu müşterimiz kim olur? Kimin bu denli büyük karşılanamayan ihtiyacı olduğunu tanımlayın.
Unmet Needs: Ürününüz hangi karşılanamayan ihtiyaçları adresliyor? Burada çözümünüzü değil kullanıcı ihtiyaçlarını yazın.
Value Proposition: Hangi değer önermesi ile çözümünüz müşteri ihtiyacını karşılıyor?
Our Solution: Kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamak için ürettiğiniz çözüm öneriniz nedir?
Unfair Advantage: Neden siz? Güçlü yönleriniz neler? Hangi yönleriniz ile rekabette bir avantaj sağlıyorsunuz?
Early Metrics: Başarıyı ölçmek için hangi verileri neden takip edeceksiniz?
High Risk Assumptions: Hangi varsayımlarınızı test etmek zorundasınız? Hangisi başarısız olursa ürün geliştirme süreciniz bir kabusa dönüşür?
Üçüncü Canvas ise Minimum ile Viable arasındaki kesişimi çıkarıp çöp ürünlerden arındırarak ana fonksiyonlarınızı keşfetmenize odaklanıyor.
MVP için nasıl araştırma yapılır sorusunu Userspots UX Strateji Ekip Lideri Sıla Karagöl’e sorduk, cevabını aşağıdaki Userspots videosunda bulabilirsiniz.
MVP hangi fonksiyonları içersin diye düşünürken ilham almak için şu an “Unicorn” olan şirketlerin MVP’lerinden esinlenebilirsiniz.
Uber
2010 yılında UberCab ismiyle hayata geçen Uber sadece San Francisco'da, kurucular ve arkadaşları tarafından test edilmeye başlandı. Mobil ödeme, ödemeyi bölme, aracı takip etme, tahmini ücretin belirlenmesi gibi fonksiyonlara sahip değildi. İlk kullanımda sadece araç çağırabiliyordunuz, Beta versiyonunda kredi kartı ile ödeme fonksiyonlarını da entegre ettiler.
Airbnb
Airbnb 2007 yılında San Francisco'da gerçekleşen “Industrial Design Society of America” konferansı sırasında MVP olarak doğdu. İlk üründe bu konferansa gelecek olup otellerde yer bulamayanlara kendi evlerini açan kurucular, Beta versiyonunu New York’ta listeleme ve harita üzerinde gösterme özellikleriyle birlikte hayata geçirdiler.
Zappos
Nick Swinmurn 1999 yılında istediği model ve numarada ayakkabıyı yakınındaki mağazada bulamayıp internetten ayakkabı satma fikrini hayata geçirmek istemiş. Bunun olabileceğini doğrulamak için de elinde kamerayla ayakkabı mağazasına gidip ayakkabıları fotoğraflayıp internette satışa sunmuş. Her ayakkabı satıldığında mağazaya gelip ayakkabıyı satın alıp müşterilerine göndermiş. Başta zarar eden bir iş olarak gözükse de Swinmurn o dönemde müşterilerin ayakkabı satın alma sürecinde yaşadıklarını keşfederek Zappos’un mevcut müşteri deneyimini inşa etmiş.
Dropbox
Dropbox ürünü MVP olarak kullanıcılara açmadan önce ürünün nasıl kullanılacağıyla alakalı bir video oluşturup o dönemin ünlü link paylaşım sitesi Digg ile videonun yayılmasını sağlayarak Beta listesine 55 bin kayıt aldı. Ürün videosunda görebileceğiniz gibi sadece belirli bir alandaki dosyaları farklı bilgisayarlarda eşleştirme özelliği vardı.
IOX’in Youtube Kanalında MVP fonksiyonlarının nasıl belirleneceğini konuştuk.
Son kullanıcının ihtiyacını/acısını dindirecek en temel fonksiyonlara sahip çekirdek ürüne MVP diyoruz. Ürünün temel faydasını ürünü tamamlamadan bulmaya yardımcı olan bir prototipleme süreci de denilebilir. İnsanların %80’i ürün fonksiyonlarının %20’sini kullanır. Bu %20’yi inşa ederek başlayıp, kalan %80’de özelleşerek ilerlemek daha başarılı bir ürün ortaya çıkarmayı sağlar. Örneğin bir ulaşım sıkıntısına çözüm ararken araba üreterek başlamak yerine, kaykay ile başlayıp elde edilen feedback’ler ile ürünün yol haritasını belirleyip emin adımlar ile ilerlemek çok daha verimli bir yoldur. MVP’nin fonksiyonlarını belirlemek için paylaşacağımız 10 yöntemden yararlanabilirsiniz.
1. Sezgisellik
Girişimcinin kendisine çoğu zaman bir formül vermenize gerek olmaz. Girişimci tamamen sezgisel bir şekilde MVP’nin fonksiyonlarının yeterliliğine karar verebilir. Bunu bir bardağa damacanadan su doldurmaya benzetebiliriz. Suyun bi yerden sonra fazla geleceğini anlayıp pompayı bırakmak gibi sezgisel şekilde MVP fonksiyonlarının ne kadarının yeterli olacağına girişimci kendisi karar verebilir.
2. MVP’nin Hakkı 3’tür
Bir MVP sahip olması gereken en temel 3 fonksiyonu bünyesinde barındırmalıdır. Örneğin ödeme yapma, hesap oluşturma veya sosyal medya ile login olma gibi.
3. Demokrasi
Demokratik yollar ile MVP fonksiyonları belirlenebilir. Yapılan araştırmalara dayandırılarak ortaya çıkan kullanılabilecek fonksiyonlar listelenir. Tüm ekip her fonksiyona 1’den 10’a kadar bir puan verir. Ekibin belirlediği sınır üzerinde puan alan fonksiyonlar MVP’de kullanılır.
4. Fayda-Zorluk
Fayda-Zorluk derecesine göre fonksiyon belirlemek için fonksiyon grafiğinden faydalanabilirsiniz. Çok faydalı, az faydalı, kolay, zor olarak fonksiyonlarınızı kategorize edebilir böylece hem entegre etmesi kolay olur hem de en faydalı fonksiyonları oluşturduğunuz grafik üzerinden belirleyebilirsiniz. Tabii ki çok faydalı olup entegrasyonu zor olan fonksiyonlar da olacaktır, bunlardan bir kaçını da MVP’ye ekleyebilirsiniz.
5. Storyboard
MVP fonksiyonları akış üzerinden de belirlenebilir. Ürünü yatırımcılara veya diğer girişimcilere kısacısı diğer insanlara anlatırken kullanılan bir asansör konuşması mutlaka olur. Ürünü, kısıtlı zamanda kısa ve öz olarak karşı tarafa en iyi açıklayacak şekilde anlatmaya asansör konuşması diyoruz. Bu asansör konuşmasını alıp bir Storyboard’a dönüştürdüğünüzde son kullanıcının ürününüzü kullanım hikayesi ortaya çıkarılmış olur. Oluşturduğunuz hikayede kullanılan fonksiyonları MVP’de kullanabilirsiniz.
6. Early Adopters
Normal bir dağılım grafiğini ele alırsak; grafiğin başında %3’lük bir grup göreceksiniz. Bu grup yeni bir şey çıktığında ilk alan, ürün daha piyasaya çıkmadan/popüler olmadan sırada bekleyen kişilerden oluşur. Muhtemelen ürününüzün bu şekilde bir Early Adopter grubu olacaktır. Bu yöntemde Early Adopter personanızı belirleyip, isteklerini tespit etmeniz ve MVP fonksiyonlarını bu çıktıları dikkate alarak oluşturmanız gerekir. Bu adımdan sonra ürününüzü early adopter’ların çevresindeki kişiler olan bir sonraki gruba ulaştırırsınız. Ürünün popülarite artışını hızlandırmak için kullanılan bir yöntem olduğunu da belirtebiliriz.
7. Prototip Testi
Farklı fonksiyon setlerinden oluşan birkaç prototip oluşturabilirsiniz. Bu prototipleri kullanıcılar ile test edip kullanıcı davranışlarını dikkate alarak MVP seçilecek prototipe karar vermeniz daha kolay olacaktır. Burada önemli bir tavsiyemiz olacak. Kullanıcının söylediklerini değil davranışlarını gözlemleyin. Kullanıcı ürünü hayatının bir parçasıymış gibi anlatıyorsa bu prototip doğru bir prototiptir.
8. Landing Page Testi
Bu yöntemde ürününüzün farklı fonksiyon setlerine sahip landing page’ler hazırlamanız gerekiyor. Hazırladığınız sayfaları, Facebook, Google, Instagram gibi mecralarda reklam yoluyla belirli kitlelere gösterip reklamların Conversion Rate verilerini inceleyin. Burada hangi fonksiyon setine sahip Landing Page daha fazla insandan üyelik bilgilerini toplamışsa o sayfa doğru bir MVP olarak değerlendirilebilir.
9. Kickstarter
Landing Page testinin bir adım ilerisi olarak: Kickstarter, Indigo, Arıkovanı gibi platformlara fikrinizin bir prototipini ekleyip insanlardan para istemek de bir MVP yöntemi olabilir. Bu yöntemi kullanan büyük firmalar mevcut. Örnek olarak Sony Electronics’i verebiliriz. Sony yeni ürün fikirlerini kendi kickstarter sayfasında insanlara sunup, toplanan para belirlenen limiti geçtiği takdirde projeyi hayata geçiriyor.
10. Metrik Belirleme
Bu yöntemde ürününüzün ana KPI’ı (Anahtar Performans Göstergelerini) belirleyip MVP’nizin fonksiyonlarını bu KPI’ı etkileyen faktörler arasından seçmeniz gerekiyor. Bu tabii ki bizim verdiğimiz bir örnek. Bildiğiniz diğer metrikleri de bu yöntemde kullanabilirsiniz.
MoSCoW metodu ile MVP için belirlediğimiz aday fonksiyonlarını aşağıdaki 4 gruba ayırıyoruz:
• Must: Yüksek öneme sahip, ana değer önerisine dokunan mutlaka olması gereken fonksiyonlar…
• Should: Must kadar önemlidir ama MVP içine alıp almamak tamamen zamanla alakalıdır.
• Could: Düşük maliyetle müşteri memnuniyetini kazandıracak geliştirmeler “Could” olarak sınıflandırılabilir. Olsa iyi olur diye ifade edeceğimiz fonksiyonlardır.
• Won’t: Şimdilik MVP’ye dahil edilmeyecek fonksiyonlardır.
Son olarak da test ve öğrenim sürecinden bahsedelim. MVP öncesinde sahip olduğumuz fikirler, bir ürün ile gerçeğe bürünüyor, ilk kullanıcılar ile olan etkileşimi ile elde ettiğimiz veriler bir öğrenime dönüşüyor ve bu loop tekrar başlıyor.
Bu noktada MVP ilk kullanıcılar ile etkileşime geçtiğinde kullanıcı ihtiyaçlarını gerçekten karşılayıp karşılamadığını ölçmek için metrikleri takip etmenin yanında kullanıcıların bu değer önerisi ile karşılaşma sürecinin iyi anlaşılabilmesi için de kullanıcı testi yapmalıyız.
Bu noktada Steve Krug’un “Rocket Surgery Made Easy” (Kitabın bir Türkçe çevirisi olsaydı “Atla Deve Değil” şeklinde olurdu büyük ihtimalle) kitabını tavsiye edebiliriz. Bu kitaptaki tekniklerle kullanıcı testini kolay bir şekilde MVP sürecinize dahil edebilirsiniz. Krug’a göre “Mükemmel iyinin düşmanıdır”, bu yüzden bir an önce ürünler test edilmelidir.
MVP hakkında aklına takılan soruların veya paylaşmak istediklerin varsa Userspots Spaceclub'da Yöntemler ve Araçlar MVP bölümünden komünitemiz ile paylaşabilirsiniz.
%201.png)
